HANLAR HAMAMLAR ÇEŞMELER
HANLAR
Kurşunlu Han
Uzunçarşı caddesindedir. Köprülü Mehmet Paşa tarafından 17.yüzyılın ortasında inşa edilmiştir. Uzunçarşı içinde yer alan Han Antakya’nın en eski hanıdır.
Çelenkoğlu Sabunhanesi (Defne Han)
Sabunhanenin, kesme taşlarla ve iki katlı olarak 17 ila 19. yüzyıllarda inşa edildiği sanılmaktadır. 2006 yılında restore edilerek iş hanına dönüştürülmüştür.
HAMAMLAR
Yeni Hamam
1078 tarihinde yapılmıştır. Çankaya Sokak No:9 ‘da yer almaktadır. Hamama giriş kapısı kemerli olup, üzerinde kitabesi mevcuttur. Kubbe onikigen kasnaklıdır. Doğu-batı kısmı büyük eyvan şeklindedir. Hamam içinde bir de havuz bulunmaktadır. Duvarlarda kesme taşlar, zeminde kesme taş ve mermer kullanılmıştır.
Cindi Hamamı
1517 yılında Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında Cundi askerlerinin yıkanması için Sinan Paşa tarafından yaptırıldığı söylenmektedir. Yıldız Caddesi ve Kahraman Sokağın kesiştiği yerdedir. Cadde ve sokağa bakan iki girişi mevcuttur. İki kubbesi vardır. Tek kubbeli soyunma bölümünden soğukluğa geçilmektedir. Soğukluğun ortasında mermer bir şadırvan bulunmaktadır. Çatı örtüsü ve kubbeler, kiremitle kaplı olup, diğer mekânlarda kesme taş kullanılmıştır. Soyunma bölümü ve Sıcaklık bölümünün duvarlarında stilize bitkisel bezemeler görülmektedir. Külhan hamamın arka kısmındadır.
Meydan Hamamı
İstiklal Caddesi Meydan hamamı sokak No:11 de yer almaktadır. Selçuklu dönemi yapılarındandır. Kemerli ve Selçuklu motifleriyle süslü bir kapısı mevcuttur. İç mekânlarda kesme taşlar kullanılmıştır. Hamam, soyunma, soğukluk ve yıkanma olarak 3 bölüme ayrılmıştır. Çatıları tonozludur. Soyunma Bölümünde sekilerin altlarında kuş takaları şeklinde takunya koyma yerleri mevcuttur. Soğukluk Bölümü dört tonoz üzerine oturmuştur.
Belen Kurtuluş Hamamı
Kanuni Sultan Süleyman tarafından Belen'de yaptırılan hamam, en son inşa edilen tarihi eserdir.
Bugün her hattı ile ayakta duran Belen (kurtuluş) Hamamlarda aydınlatmayı sağlayan ve kubbede göz şeklinde yer alan motifler burada yaklaşık olarak bir yıldız şeklinde düşünülmüştür. Bugün burası ikinci bir soyunma yeri olarak kullanılmaktadır. Mekanın doğu tarafında geçişi sağlayan üç kapı yer almakta olup, soğukluğu ortadaki halvet kısmına diğeri de bugün boş olarak bulunan bir odaya açılmaktadır. Bu kısmında üzeri elips şeklinde bir kubbe ile örtülüdür. Halvet kısmı beşik tonozla örtülmüş olup, kollar arasında kareye yakın mekanlar yerleştirilmiştir.
Bu mekanların üzeride küçük kubbelerle örtülmüştür. Ortadaki ana mekanın üzeri kubbe ile örtülmüş, kubbe intikale mukarnaslı pandantiflerle kareden çokgen şekilde sağlanmıştır. Giriş kısmında ise, kapı üzeri seviyesinde kubbe kısmına kadar kademe kademe mukarnaslarla doldurulmuştur.
Saka Hamamı
16-17.yy yapısıdır. Fabrikalar Caddesi No.4 de yer almaktadır. Hamama kemerli bir kapıdan 5 basamaklı bir merdivenle geçilir. Tonozlu bir koridordan soyunma bölümüne geçilir. Bu bölüm dört kemerli ve pandandifli olup, doğu-batı istikametindeki kısımlar çapraz tonozludur. Ortada havuz vardır. Zemin kesme taş ve mermerdir. Duvarlar kesme taşlardan yapılmıştır.
ÇEŞMELER
Antakya sokakları içerisinde, sivil mimariye bitişik eski taş çeşmelerle karşılaşılmaktadır. Bunların büyük bir kısmı XIX. yüzyılda yapılmış olup, mimari yönden fazla bir özellik taşımamaktadır. Bu çeşmelerden bazıları, XX. yüzyılda yapılmış olan Zugaybe Çeşmeleri ismiyle anılmaktadır. Bunların suları XX. yüzyılın başlarında Antakya’nın yakınındaki Dursunlu Köyü yakınlarından özel şahıslar tarafından yapılan çeşmelere kanallar yoluyla getirilmiştir.